فرق ترمز دیسکی و کاسه‌ای
در این گفتار به بررسی فرق ترمز دیسکی با کاسه ای می‌پردازیم. ممکن است علاقه‌مند باشید که بدانید ترمز دیسکی و ترمز کاسه‌ای چه تفاوت‌هایی با هم دارند همچنین برای چه نوع خودروهایی مناسب‌تر هستند.
با توجه به اینکه ترمز یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های موتور خودرو محسوب می‌شود و کنترل اصلی خودرو تحت نظارت سیستم ترمز است و برای اینکه این سیستم بتواند به خوبی کار کند و نتایج زیان باری را به بار نیاورد لازم است که هر راننده یا مالک خودرویی با کارایی این نوع سیستم ترمز آشنا باشد و بداند که آن دو چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.
ترمز دیسکی چیست؟
ترمز دیسکی به یک صفحه نازک آهنی گفته می‌شود که بین چرخ و بلبرینگ خودرو قرار دارد. مکانیزم این نوع ترمز تشکیل شده از دیسک ترمز و کالیپر ترمز. دیسک ترمز از جمله قطعات متحرک چرخ است که به صورت همزمان با رینگ و لاستیک خودرو حرکت می‌کند. در سال 1999 تولیدکنندگان خودرو تصمیم گرفتند که روی هر چهار چرخ ماشین یک دیسک ترمز بگذارند تا چرخ‌ها قابل کنترل باشند. پیش از اینکه تنها در چرخ عقب خودروها از دیسک ترمز استفاده می‌شد.
ترمز کاسه‌ای چیست؟
یکی از قدیمی‌ترین سیستم‌ها که بر روی چرخ و سیستم ترمز خودرو قرار می‌گیرد و روی چهار چرخ خودرو یک دیسک ترمز وجود دارد تا کنترل چرخ‌ها را برعهده گیرد. در حال حاضر عملکرد و استفاده از این نوع سیستم مانند گذشته نیست بلکه خودروسازان امروزه بسیار کم از این دیسک کاسه‌ای استفاده می‌کنند. جنس ترمزهای کاسه‌ای از چدن است و به دلیل شکل کاسه‌ای که دارد به آنها دیسک ترمز کاسه‌ای می‌گویند.
ترمزهای کاسه‌ای به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تمامی قطعات ترمز در کاسه ترمز قرار دارد. این نوع ترمزها به علت سادگی و هزینه تولید پایین در قدیم بسیار مورد توجه و استقبال خودروسازان بوده است در حالی که امروزه با جایگزین شدن ترمزهای دیسکی کمتر می‌توان خودروی جدیدی را مشاهده کرد که بر روی آن دیسک ترمز کاسه‌ای نصب شده باشد. بیشترین کاربرد این نوع دیسک تراش برای چرخ‌های عقب خودرو یا کامیون‌های ارزان قیمت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اکنون کاربرد دیسک‌های ترمز کاسه‌ای در صنعت خودروسازی کم رنگ شده است؛ اما این سیستم کاملا منسوخ نشده است چرا که هنوز شاهد استفاده از این قطعه در برخی از خودروها به ویژه خودروهای پرمصرف مانند پراید مدل قدیم هستیم؛ بنابراین اطلاعاتی در خصوص تفاوت‌ها و مزایای این دو دیسک ترمز چندان خالی از لطف نیست.
تفاوت ترمز دیسکی و ترمز کاسه‌ای
فرق ترمز دیسکی و ترمز کاسه‌ای عبارت است از:
- ساختاری
- کاربرد
- عملکرد و نوع استفاده
- راندمان کاری
- هزینه‌ها
در ادامه هر یک از موارد فوق را بررسی خواهیم کرد.
1. ساختاری
مقایسه دیسک ترمز کاسه‌ای و ترمزی از لحاظ ساختاری است. با توجه به ساختار ترمزهای دیسکی که از چدن است و همراه با چرخ دوران می‌کند. دارای ساختاری مانند روتور فلزی بزرگ، دو لنت ترمز، یک گیره هیدرولیکی می‌باشد.
لنت‌های دیسکی بر روی کالیپر قرار گرفته‌اند که با فشار دادن پدال در خودروهای دارای سیستم دیسکی موجب رسیدن روغن ترمز به کالیپر و پر شدن آن می‌گردد. در نتیجه باعث کنترل و متوقف شدن چرخ‌ها می‌گردد. به دلیل ساختار ترمزهای دیسکی در اصل یک دیسک روتور فلزی بزرگ و تخت وجود دارد که از جنس آهن ساخته شده است و دارای حفره‌هایی است که می‌تواند لنت ترمز و کالیپر را به یکدیگر متصل کند. در ترمزهای دیسکی کالیپرها از هشت پیستون استفاده می‌کنند این هشت پیستون نیروی بازدارندگی و کنترل بیشتری به چرخ‌ها وارد می‌کنند در نتیجه باعث متوقف شدن یا کنترل بیشتر چرخ‌ها می‌شود.
با توجه به اینکه ترمز کاسه‌ها از لحاظ ساختاری و ظاهری شکل کاسه‌ای مانند آن است که تمامی قطعات مورد نیاز ترمز در داخل کاسه قرار دارند.
2. کاربرد و نوع استفاده
یکی از روش‌های مقایسه دیسک ترمز و دیسک کاسه ای، نوع استفاده و کاربرد هر کدام از این قطعات است. همانطور که می‌دانید ترمزهای دیسکی بر روی چهار چرخ خودرو کاربرد دارند؛ لذا به دلیل این که بر روی چرخ‌های جلو شتاب و سرعت بیشتری نیاز است از سیستم ترمز دیسکی استفاده می‌شود.
در برخی از خودروها بر روی چرخ‌های عقب از سیستم ترمز کاسه‌ای استفاده شده است. ترمزهای دیسکی معمولا برای چرخ‌های جلو به کار می‌روند؛ به همین دلیل خودروهایی کمی را می‌توان مشاهده کرد که بر روی هر چهار چرخ آنها از سیستم ترمز دیسکی استفاده شده باشد.
3. عملکرد
با فشار آوردن پدال ترمز خودرو که سیستم ترمز در آنها قرار دارد موجب پر شدن کالیپر می‌شود و پیستون فلزی داخل کالیپر فشار زیادی به پشت هر لنت نزدیک روتور وارد می‌کند. فشار تولید شده اصطکاک ایجاد می‌کند و باعث کاهش سرعت چرخش روتور می‌شود. این نوع عملکرد باعث متوقف شده چرخ‌ها خودرو می‌گردد؛ لذا ترمزهای کاسه‌ای با فشار دادن دو کفشکی که داخل درام قرار دارد باعث متوقف شدن چرخ‌ها می‌گردد.
رانندگان با فشار آوردن بر روی پدال ترمز از نیروی هیدرولیکی گریز از مرکز استفاده می‌کنند تا این دو کفشک به دیواره داخلی درام فشار و اصطکاک ایجاد کند. در نتیجه منجر به کاهش سرعت درام و چرخ‌ها می‌گردد و خودرو به طور کامل متوقف می‌شود.
4. راندمان کاری
ساختار و طراحی ترمزهای دیسکی به گونه است که قدرت بازدارندگی بیشتری در مقایسه با ترمزهای کاسه‌ای دارند. به دلیل توانایی خنک‌کنندگی هر چه بهتر این سیستم‌ها در مقایسه با ترمز کاسه‌ای راندمان و کارایی آنها را افزایش داده است. با توجه به اینکه ترمزهای دیسکی را بدون اینکه لازم باشد چرخ باز شود می‌توان بررسی و کنترل نمود؛ در حالی که تعویض لنت ترمزهای کاسه‌ای خیلی راحت و سریع انجام می‌شود.
از دیگر تفاوت‌هایی که بین ترمز دیسکی و کاسه‌ای وجود دارد سرعت و انتقال احساس بهتر و بیشتر به راننده در زمان فشار دادن پدال ترمز است. زمانی که شما راننده یک خودرویی باشید که سیستم ترمز دیسکی بر روی چرخ‌های آن نصب شده است در زمان ترمز گرفتن با فشار و نیروی کمتری ترمز را فشار می‌دهید. همچنین کمترین فشار بر روی ترمز موجب متوقف شده و کنترل کامل خودرو خواهد شد.
5. هزینه‌ها
هزینه تمام شده برای ترمزهای کاسه‌ای در مقایسه با ترمزهای دیسکی بسیار ناچیز است. البته تراش دادن دیسک های ترمز پس از مدت زمانی استفاده با استفاده از دستگاه دیسک تراش و تعمیر مجدد آنها امکانپذیر است.
ترمز دیسکی بهتر است یا کاسه ای
در نهایت با توجه به تمام توضیحات ممکن است برای بعضی از افراد این سوال پیش بیاید که ترمز دیسکی بهتره یا کاسه ای؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا مزایا و معایب هر کدام را بیان میکنیم تا در نهایت بتوانیم به نتیجه درستی برسیم.
مزایای ترمز کاسه ای
- برای عوض کردن لنت‌ها تنها کافی است که با استفاده از تجهیزات خاص، کفشک‌ها را باز کنید، سپس لنت‌های جدید را جایگزین قبلی نمایید.
- برای خارج کردن پیستون‌ها نیاز به کمپرسور یا مایع خاصی ندارید. در واقع باید تعویض لنت ترمزهای کاسه‌ای بعضی از اتومبیل‌ها نیاز به دو دقیقه زمان دارد.
- عوض کردن لنت‌های خودرو هزینه زیادی در بر ندارد و می‌توانید به راحتی اقدامات لازم تعویض را انجام دهید.
- شیوه طراحی بسته و یکپارچه این سیستم منجر به کاهش هزینه نگهداری آن می‌شود.
مزایای ترمزهای دیسکی
- افزایش قدرت بازدارندگی در مقایسه با ترمزهای کاسه‌ای
- کنترل مناسب و مطلوب گرما نسبت به سیستم ترمز کاسه‌ای
- ترمزهای دیسکی را می‌تواند بدون اینکه باز کرد چرخ اتومبیل را مورد بررسی قرار داد.
- تفاوتی که ترمزهای دیسکی را از کاسه‌ای متمایز می‌کند این است که ترمزهای کاسه‌ای به صورت کامل خودشان تنظیم می‌شوند.
- در سیستم ترمز دیسکی با فشار دادن پدال ترمز، احساس بهتری به راننده انتقال پیدا می‌کند.
در نهایت می توان گفت با توجه به اینکه ایمنی و حفظ جان سرنشینان خودرو همیشه در اولیت ساندگان معتبر دنیا قرا داشه است لذا ترمزهای دیسکی نسبت به ترمزهای کاسه‌ای قدرت توقف بیشتری را در اختیار راننده اتومبیل می‌گذارند که آن را تبدیل به انتخاب بهتری می‌کند. درصورتی که کلیه چرخ‌های خودروی شما مجهز به ترمزهای کاسه‌ای باشد، پیشنهاد می گردد که حداقل سیتم ترمزهای چرخ های جلو به دیسکی تغییر پیدا کنند تا قبلیت ترمزگیری به صورت عمومی افزایش یابد.
