کالیپر یکی از مهمترین قطعات خودرو است که ارتباط مستقیمی با ترمز دارد و از همین جهت بسیار با اهمیت است. علاوه بر این قطعه یکی دیگر از قطعات مهمی که در سیستم ترمز خودرو به کار رفته است، دیسک ترمز می باشد که در صورت هرگونه خرابی آن، تاثیر بسیار منفی در عملکرد اتومبیل خواهند گذاشت. از این جهت به شما عزیزان توصیه می کنیم در شرایطی که متوجه کوچکترین خرابی در این قطعه شدید، آن ها را به وسیله دستگاه دیسک تراش رومیزی و دستگاه دیسک تراش درجا تعمیر کنید. در ادامه مقاله درباره انواع کالیپر ترمز خودرو و علائم خرابی آن ها توضیح می دهیم.
انواع کالیپر ترمز خودرو
به طور کلی هر خودرو دارای دو کالیپر شناور و ثابت است. تفاوت بین کالیپر ترمز شناور و ثابت وجود دارد و هر کدام عملکرد خاصی دارند.
1. کالیپر شناور
این قطعه در چرخهای عقب خودرو قرار دارد که موجب ایجاد تعادل مناسب وزن و سرعت را بر عهده دارد. در واقع کالیپر شناور دارای دو پیستون در بخش داخلی روتور خود دارد. بعد از اعمال فشار پدال ترمز، از طریق پستون کل کالیپر فشرده میشود و با استفاده از لنتهای ترمز موجب اصطکاک در طرفین روتور خواهد شد.
2. کالیپر ثابت
در این قطعه پیستونها در دو سمت دیسک ترمز تعبیه شدهاند که از طریق پیستونهای چندگانه به شکل جفتهای چهارتایی یا ششتایی مرتب شدهاند. کالیپر ثابت قادر است که فشردهسازی را به خوبی انجام دهد و در نتیجه منجر به توقف هر چه سریعتر در زمان ترمز گیری به شکل یکنواخت و یکدست گردد. زیرا در این سیستم ترمز، نیرو به شکل یکنواخت و مستقیماً به طرفین وارد میشود. در همین حین چنانچه که ترمز شامل دو پیستون باشد کالیپر ترمز با استفاده از پدال ترمز نیروی بیشتری را وارد خواهد نمود.
کالیپر ترمز ثابت وقتی مورد نیاز است که یک وسیله نقلیه در با سرعت بالا در حال حرکت باشد و یک وسیله نقلیه سنگینتر که نیاز به ترمزهای قویتری است قدرت آن را در مقایسه با وزن آن در اولویت قرار دارد تا مورد استفاده قرار گیرد. در واقع کالیپر ثابت نسبت به نوع شناور قیمت بالاتری دارد؛ زیرا در آنها بیشتر از یک پیستون استفاده شده است همچنین پیستونها با دقت زیادی ماشینکاری شدهاند. اما این قطعه نیز مانند هزاران قطعه دیگر معایبی نیز دارد که همانطور که گفته شد بالا بودن قیمت پیستونها در آنها است.
در بعضی از آنها بیشتر از دو پیستون در طرفین خودرو قرار میگیرد که تعداد این پیستونها قادر است تا بر نیروی اعمال شده بر خودرو تأثیر بگذارند. نیروی اعمال شده بر حسب میزان قدرت کالیپر ترمز برای متوقف کردن خودرو طراحی شده است. محل قرارگیری این نوع کالیپر برخلاف نوع شناور در قسمت جلو اتومبیل قرار دارد. همچنین هیچ حرکتی نمیکنند و کاملا ثابت هستند.
کالیپرهای ترمز نسبت به سایز خودرو
میزان نیرویی که به وسیله نقلیه اعمال میشود برحسب میزان قدرت کالیپر ترمز است که نقش متوقف کردن خودرو را دارد. به طور کلی این میزان نیرویی که بر روی سطح روتور اعمال میشود، اشاره دارد. نیروی نگهدارندِ قوی صرفاً زمانی امکانپذیر است که مواد اصطکاکی لنت ترمز پهنتر و تأثیرگذارتر باشد. در ضمن نیز تعداد پیستونها نیز بر روی نیروی اعمال شده مؤثر باشند.
کامیونها و suvها قطعات بسیار بزرگی از خودروهای استاندارد هستند که دارای لوازم جانبی سنگینتر با لاستیکهای بزرگتر میباشند. این خودروها قادر هستند تا مسافران و بارهای زیادی را حمل کنند که در پایان باعث افزایش وزن کلی آنها گردند.
جالب است بدانید که کالیپرهای ترمز کامیونها امروزه در بازار به راحتی یافت میشوند. میزان سطح تماس آنها دو برابر بیشتر از کالیپرهای شناور استاندارد خواهد بود. هنگامی که اتومبیلها و کامیونها نسبت به یکدیگر مورد قضاوت قرار میگیرند. تفاوتهای بسیاری بین آنها مشاهده میشود از همین رو لازم است که مزیتها و معایب هر خودرو را مورد بررسی قرار دهید.
علائم کالیپرهای ترمزهای تخریب شده
علائم کالیپرهای ترمزهای تخریب شده عبارتند از:
- حرکت غیرعادی خودرو
- ایجاد صداهای عجیب و غریب
- نشتیها
- قطعات کالیپر ترمز
در ادامه هر یک از موارد فوق را بررسی خواهیم کرد.
1. حرکت غیرعادی خودرو
خودروهایی که دارای کالیپرهای ترمز آسیبدیده هستند. در برخی از مواقع نمیتوانند در یک خط مستقیم حرکت کنند. زمانی که یک چرخ به علت کشش ترمز کندتر از سایر چرخهای دیگر میشود، اتومبیل تمایل دارد که به سوی کنارهای جاده حرکت کند. زمانی که ترمز کنید احتمال اینکه ماشین شما به لرزش بیفتد خیلی زیاد است البته عوامل مختلف دیگری در این عرصه وجود دارند.
2. ایجاد صداهای عجیب و غریب
احتمال دارد که این صداها در زمان فشار دادن پدال ترمز از چرخها شنیده شوند. در حقیقت این نوع صداها اصلاً عادی نیستند و از علائم و نشانهای خرابی یا آسیبدیدگی کالیپرهای ترمز است به خصوص در حین چرخش اتومبیل به گوش میرسد و باعث ایجاد تولید صداهای عجیبوغریب میکند. یک خودرو میتواند در زمان چرخش ناله کند به همین علت توصیه میشود که تمامی این مسائل و مشکلات باید به صورت جدی مورد بررسی قرار گیرد.
3. نشتیها
روغن ترمز در داخل یک محفظه لاستیکی مهروموم شده است. برای ارائه عملکرد مناسب؛ بایستی کالیپرهای ترمز از آنها استفاده کنند. بنابراین مهروموم یا روکش آنها به دلیل وجود حرارت بالا در اثر ترمز میتواند منجر به فرسوده شدن این قطعه گردد. مهروموم یا محفظه آسیبدیده مسلماً میتواند منجر به نشتی شود.
4. قطعات کالیپر ترمز
شاید برایتان جالب باشد که بدانید لنتهای ترمز شکنندهترین و حساسترین قطعات کالیپر میباشند؛ بنابراین آنها از آن دسته مواردی هستند که میتوانند مشکلاتی را ایجاد کنند. آنها بعد از تماسهای مداوم و پیوسته با یک روتور در حال حرکت فرسوده میشوند. لنتهای ترمز فرسوده از لحاظ شکل ظاهری نازک و ظریف هستند. لنتهای ترمزی که آسیبدیدهاند بایستی تعویض شوند این تنها اقدامی است که میتوانید انجام دهید. مشکلی که وجود دارد این است که پیستونها باد پیش از تعویض لنتها از کالیپر جدا شوند.
اقدامی که باید در این باره انجام دهید این است که از طریق ابزارهای مناسب پیستون را مجدداً در کالیپر ترمز فشار دهید. پیستون همانند یک پیچ طراحی شده است از همین رو برای باز کردن آن نیاز به انبردست دارید، اما باید توجه داشته باشید که بهتر است از این ابزار هم استفاده نکنید زیرا امکان دارد که به دستان شما یا پیستون و کالیپر آسیب برساند.
باید توجه داشته باشید که پینهای کالیپرهای ترمز شناور زمانی که چسبناک میشوند که ناشی از زنگزدگی یا گردوخاک است باعث ایجاد مشکلات مکانیکی در کالیپرهای شناور خواهد شد. کالیپر قادر نخواهد بود تا لنت ترمز را از روتور جدا کند و اصطکاک بیشتری نسبت به مقدار مورد نظر ایجاد نماید همچنین حرارت زیاد برای روتور آسیب زنده خواهد بود.